Al enige tijd wordt van alle kanten beweerd dat onze premier Mark Rutte stelselmatig leugens verkondigt en dus onbetrouwbaar is. Niet alleen politici als Alexander Pechtold en natuurlijk Geert Wilders roepen dit, maar ook betrouwbare politiek commentatoren en presentatoren van tv-programma’s. Maar is dat nu eigenlijk wel echt zo? Helaas moeten we in deze tijd van trollen en fake-nieuws vraagtekens zetten bij bijna alles wat ons verteld wordt. En dus vond ik het mijn taak om eens uit te zoeken hoe het nu eigenlijk zit met die ‘leugens van Rutte’.

Voor de duidelijkheid, dit verhaal heeft niets te maken met mijn eigen politieke voorkeur. Ik vind dat ook op het politieke strijdtoneel het gevecht eerlijk gevoerd moet worden.

De premier zou tijdens de verkiezingsstrijd hebben beloofd dat iedere werkende Nederlander er 1000 euro (per jaar) op vooruit zou gaan.

En daar gaat het al meteen mis, dat is namelijk niet wat Rutte beloofd heeft. Dit is een bericht uit die tijd: “Mark Rutte wil iedereen die werkt via de arbeidskorting 1000 euro belastingverlaging geven. De korting levert werkenden in 2014 al 330 euro op. Dat zei de partijleider van de VVD in De Telegraaf.”  

Wat de premier dus heeft beloofd is dat de arbeidskorting met 1000 euro verhoogd zou worden. Dat houdt dus niet in dat iedere werkende Nederlander er 1000 euro op vooruit zou gaan. Iemand afrekenen op een belofte die hij niet heeft gedaan is wel erg gemakkelijk. Maar heeft de premier zich aan zijn belofte gehouden?

Arbeidskorting 2014, 2015 en 2016

Dus is de arbeidskorting met € 1006 omhoog gegaan. Zoals beloofd.

In juli 2014 zei Mark Rutte dat de onderste steen boven moest in de zoektocht naar de verantwoordelijken voor ramp met MH17.

Dat heeft de premier inderdaad gezegd. Dus kunnen we meteen naar de vraag of dit ook daadwerkelijk gelukt is. Tja, en dan is natuurlijk de vraag wat “de onderste steen boven” inhoudt. Maar laten we eens kijken naar wat de internationale onderzoekscommissie heeft opgeleverd:

“Het internationale onderzoeksteam beschikt over een overweldigende hoeveelheid bewijs: niet alleen uit forensisch onderzoek en telefoontaps, maar ook uit verklaringen van getuigen – onder wie een direct betrokkene. En hoewel hoofdofficier Westerbeke de vragen hierover zorgvuldig uit de weg ging, is nu één ding duidelijk: het Joint Investigation Team (JIT) is verder dan gedacht in het onderzoek naar de vraag wie verantwoordelijk is voor de ramp, die 298 levens eiste.”

Klinkt alsof de premier zich toch redelijk aan zijn woord heeft gehouden.

Begin 2016 hadden vrijwel alle partijleiders het er over:

"Dit jaar (2016) komen er vermoedelijk bijna 100.000 nieuwe asielzoekers naar ons land. Dat zijn er bijna twee keer zoveel als de ongeveer 58.000 vluchtelingen die premier Mark Rutte afgelopen maand meldde aan de Tweede Kamer."

Maar eens even kijken naar de cijfers.

In 2016 zijn 31,2 duizend asielzoekers en nareizigers geregistreerd. Het aantal asielzoekers in 2016 was met 19,4 duizend minder dan de helft van het aantal mensen dat in 2015 een eerste asielverzoek indiende.

Volgens mij is 31,2 duizend beduidend minder dan 58 duizend en zeker niet de honderdduizend waarmee we bang gemaakt zijn. Volgens mij moeten we toch echt andere partijen – namelijk degenen die met het cijfer 100.000 zijn gekomen en dat via tv, radio en kranten onze wereld in hebben gebracht als de waarheid – aan gaan kijken als het over liegen gaat. In ieder geval is duidelijk dat Rutte hierover niet heeft gelogen.

Hierover zijn wel erg veel misverstanden de wereld in geholpen. Dus laten we maar eens bij het begin beginnen. Het referendum op 6 april 2016 was een zogenaamd raadgevend referendum. Wat houdt dat in:

“Met de inwerkingtreding van de Wet van 30 september 2014, houdende regels inzake het raadgevend referendum (Wet raadgevend referendum) in juli 2015 kunnen burgers over wetsvoorstellen die door de Staten-Generaal zijn goedgekeurd en door de Koning en een minister zijn bekrachtigd een raadgevend referendum aanvragen. Indien een meerderheid van de kiesgerechtigden zich vervolgens tegen een wet uitspreekt, bij een opkomst van 30% of hoger, kan de wet alleen in werking treden met een nieuw wetsvoorstel, waarbij de Staten-Generaal ook kan beslissen om de wet in te trekken.”

Voor alle duidelijkheid: het referendum ging dus niet over het verdrag tussen de Europese Unie en de Oekraïne, maar over een wetsvoorstel dat al door de Staten-Generaal was goedgekeurd. Voor alle duidelijkheid: de eerste en tweede kamer waren dus al akkoord gegaan met het voorstel! Het wetsvoorstel was nodig om de consequenties van het verdrag – bijvoorbeeld andere in- en uitvoertarieven voor handel met de Oekraïne – in de Nederlandse wetgeving op te nemen. De vraag waarop op het stembiljet antwoord gegeven moest worden was dan ook:  "Bent u voor of tegen de wet tot goedkeuring van de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne?"

32,3% van de Nederlanders bracht een stem uit, waarvan 61% tegen stemde. Dat houdt in dat we alleen met zekerheid kunnen zeggen dat 19,7% van de Nederlanders tegen goedkeuring heeft gestemd. Uit de campagnes en de reacties nadien rijst bij mij de twijfel of die mensen wel begrepen hebben waarop ze 'nee' hebben gestemd. Maar daar gaat het nu niet om.  De vraag is of Rutte het land heeft voorgelogen. (Overigens nog even een leuk detail: het referendum heeft ongeveer 30 miljoen euro gekost)

Rutte heeft toegezegd de uitslag van het referendum serieus te nemen, wat hij volgens de wet ook wel moest: “Indien een meerderheid van de kiesgerechtigden zich vervolgens tegen een wet uitspreekt, bij een opkomst van 30% of hoger, kan de wet alleen in werking treden met een nieuw wetsvoorstel, waarbij de Staten-Generaal ook kan beslissen om de wet in te trekken.”

Dus is Rutte, zoals beloofd, in onderhandeling gegaan met de Europese Unie en heeft hij uiteindelijk een nieuw wetsvoorstel ingediend, waarmee de tweede en eerste kamer akkoord zijn gegaan. Geen leugen dus, maar hij heeft netjes gedaan wat hij had beloofd en volgens de wet moest doen.

Toch is er wel degelijk een belofte die Rutte gebroken heeft. In de verkiezingscampagne in 2012 beloofde hij dat er geen cent meer naar Griekenland zou gaan. In 2015 moest hij die belofte breken na harde onderhandelingen op Europees niveau. In ruil voor harde bezuinigingen en hervormingen in Griekenland zou Europe nog één keer over de brug komen met een steunpakket. Nu zou je allerlei excuses kunnen aandragen: de belofte is wel 3 jaar lang volgehouden, het was de enige mogelijkheid om uit een patstelling te komen, er hoefde niet bezuinigd te worden om het geld bij elkaar te krijgen ... Maar het interessante is dat Rutte zich daar niet achter heeft verscholen maar er eerlijk voor is uitgekomen (zie http://nos.nl/artikel/2046739-rutte-verkiezingsbelofte-gebroken.html).

Nog interessanter is dat dat hem in eerste instantie alleen door de PVV werd kwalijk genomen. De rest van de politiek en de media leek het destijds wel te begrijpen.

Hoe belangrijk het is dat politici correcte informatie geven blijkt wel uit het volgende filmpje: